Ένα εμβληματικό έργο του κλασικού ρεπερτορίου από τα Mπαλέτα του Θεάτρου Μαριίνσκι, στις 6 και 7 Ιουλίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.
Τα Μπαλέτα Μαριίνσκι ιδρύθηκαν το 1740, λίγο μετά τη δημιουργία της πρώτης ρωσικής σχολής μπαλέτου, στα 1738. Μετά την έκρηξη της Ρωσικής Επανάστασης, η σοβιετική κυβέρνηση έκρινε ότι τόσο η σχολή χορού όσο και το Μπαλέτο αποτελούσαν σύμβολα του τσαρικού καθεστώτος και τα έκλεισε.
Παρ’ όλα αυτά η Ιστορία είχε άλλα σχέδια. Μετά τη δολοφονία του μπολσεβίκου επαναστάτη Σεργκέι Κίροφ το 1934, τα «Σοβιετικά Μπαλέτα» μετονομάστηκαν σε Μπαλέτα Κίροφ, ονομασία με την οποία είναι γνωστά έως σήμερα. Εν ολίγοις, όταν μιλάμε για τα Μπαλέτα Μαριίνσκι μιλάμε πάντα για τα Κίροφ. Για το μπαλέτο δηλαδή που συμβιώνει κάτω από τη στέγη του Θεάτρου Μαριίνσκι μαζί με την ομώνυμη όπερα.
Η Λίμνη των Κύκνων ανήκει σε εκείνα τα έργα που όλοι γνωρίζουν τον τίτλο τους κι ας μην το έχουν δει επί σκηνής, ενώ όλο και κάποια μελωδία τούς είναι οικεία, ακόμη κι αν δεν ξέρουν από πού προέρχεται. Γιατί, βεβαίως, όταν τη μουσική υπογράφει ο Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι προφανώς μιλάμε για μπαλέτο που δεν βλέπεται μόνον αλλά και ακούγεται. Ο ρώσος συνθέτης έγραψε το διάσημο μπαλέτο στα 1875-1876, συνεργαζόμενος με τους Βλαντιμίρ Μπεγκιτσόφ και Βασίλι Γκέλτσερ. Η Λίμνη των Κύκνων έκανε πρεμιέρα στις 27 Φεβρουαρίου 1827 στο Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας. Όπως συμβαίνει συχνά με έργα που εκ των υστέρων έγιναν συνώνυμα της επιτυχίας, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε η υποδοχή δεν ήταν η επιθυμητή. Σε κάποιους δεν άρεσε η μουσική του Τσαϊκόφσκι. Τη βρήκαν «πολύ βαγκνερική, πολύ συμφωνική», ενώ άλλους ενόχλησαν οι γερμανικές ρίζες του θρύλου, στον οποίο βασίζεται εν πολλοίς η ιστορία, και τα περίεργα ονόματα των πρωταγωνιστών! Τη χορογραφία τότε υπέγραφε ο Pάιζινγκερ.
Αφετηρία της ιστορίας, πέραν του γερμανικού θρύλου που αναφέραμε, υπήρξαν διάφορα λαϊκά ρωσικά παραμύθια. Τα συστατικά που τη συνθέτουν είναι εκείνα που απαιτεί κάθε ιστορία για να γίνει κλασική: έρωτας, πάθος, αγάπη, θάνατος και παρεξηγήσεις. Πολύ συνοπτικά, το όλο δράμα αφορά την όμορφη πριγκίπισσα Οντέτ και τον εξίσου υπέροχο πρίγκιπα Ζίγκφριντ. Ο πρίγκιπας με το άκρως γερμανικό όνομα «δραπετεύει» από το παλάτι και καταφεύγει στο δάσος, σε κατάσταση εσωτερικής ταραχής και απογνώσεως, αρνούμενος να νυμφευθεί την ενδεδειγμένη νύφη, καθώς θεωρεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση ενός γάμου είναι ο έρωτας. Εκεί, στα σκοτεινά δάση, κερδίζει την προσοχή του ένα κοπάδι κύκνων. Δεν είναι όμως ίδιοι όλοι οι κύκνοι. Ένας ξεχωρίζει, καθώς η μορφή του είναι περισσότερο ανθρώπινη παρά κύκνου. Κι αυτό γιατί πρόκειται για την πριγκίπισσα Οντέτ, η οποία μεταμορφώνεται σε κύκνο κατά τη διάρκεια της ημέρας λόγω της κατάρας του κακού μάγου Φον Ρόθμπαρτ. Τις νύχτες ανακτά την ανθρώπινη μορφή της. Η ίδια η Λίμνη μάλιστα έχει σχηματιστεί από τα δάκρυα των γονέων της που θρήνησαν μετά την απαγωγή της μονάκριβης κόρης τους. Ο Ζίγκφριντ μαθαίνει την ιστορία του δράματος, ερωτεύεται την Οντέτ έτσι όπως επιβάλλεται, ήτοι παράφορα, και αναλαμβάνει την ηρωική πράξη να τη σώσει σκοτώνοντας τον κακό Φον Ρόθμπαρτ. Τίποτα όμως δεν είναι απλό. Αλλά και δεν είναι δυνατόν να αποκαλύψουμε όλη την ιστορία εδώ κι ας τη γνωρίζουν πολλοί. Το θέμα είναι ότι οι εραστές τελικά έσονται εις σάρκα μία… μετά θάνατον. Και ο κακός μάγος τιμωρείται έτσι όπως του αξίζει. Παρά την έντονη γερμανική παρουσία ως προς το λιμπρέτο, η Λίμνη των Κύκνων, θεωρείται το κατεξοχήν «εθνικό ρωσικό μπαλέτο». Ο δε Κύκνος αποτελεί το σύμβολο μίας ιδέας που οι ίδιοι οι Ρώσοι θεωρούν ρωσική: την ιδέα την πίστης στην ερωτική σχέση (πρόκειται προφανώς για παραμύθι...).
Η ιστορία άλλαξε αρκετές φορές ακόμη, χάρη στη φαντασία άλλων χορογράφων. Έτσι, στην εκδοχή του Mάθιου Mπερν, το corps de ballet αποτελείται από άντρες χορευτές, στην εκδοχή του American Ballet Theater (2000) ο χαρακτήρας του Φον Ρόθμπαρτ χορεύεται από δύο πρόσωπα (ένας με όμορφη όψη, έτερος με αποκρουστική), ενώ στην εκδοχή του Γριμ Mέρφι υπάρχει μία άμεση αναφορά και μεταφορά της ιστορίας στο περιβάλλον της βρετανικής βασιλικής οικογένειας, με την Πριγκίπισσα Νταϊάνα να ζει το δράμα της Οντέτ. Μολονότι ο αριθμός των διαφορετικών εκδοχών της Λίμνης των Κύκνων είναι εντυπωσιακός, εκείνη που υπερτερεί φέρει την υπογραφή των θρυλικών χορογράφων Μαριούς Πετιπά και Λεβ Iβάνοφ. Η ύπαρξη του διάσημου pas de deux οφείλεται στις απαιτήσεις της σταρ μπαλαρίνας Άννας Σομπέσκανσκαγια, η οποία, δυσαρεστημένη από τη χορογραφία του Γιούλιους Pάιζινγκερ, στράφηκε στον Πετιπά.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΛΙΑΝΑ ΛΟΠΑΤΚΙΝΑ
Στην παράσταση του Φεστιβάλ Αθηνών θα έχουμε την τιμή να δούμε την απόλυτη μπαλαρίνα Ουλιάνα Λοπάτκινα. Γνήσιο τέκνο της παράδοσης των Μαριίνσκι/Κίροφ, η Λοπάτκινα αρνείται να χορέψει μοντέρνες ή εκμοντερνισμένες εκδοχές κλασικών μπαλέτων, θεωρώντας μία τέτοια ενέργεια πράξη προδοσίας προς τη δασκάλα της Ναταλία Ντουντίνσκαγια και τον σπουδαίο θεατράνθρωπο των Μαριίνσκι Κονσταντίν Σεργκέγιεφ, ο οποίος υπογράφει την αναθεωρημένη χορογραφία του Πετιπά και τη σκηνική διεύθυνση (και υπήρξε, μεταξύ άλλων, και σύζυγος της Ντουντίνσκαγια). Η καλλονή Ουλιάνα είναι γεννημένη το 1973 στην Κριμαία και θεωρείται σήμερα η ενσάρκωση της πρίμα μπαλαρίνας. Ως παιδί λέγεται ότι υπήρξε σχεδόν υπέρβαρο. Σήμερα όμως η Λοπάτκινα είναι όντως κύκνος. Διάσημη τόσο για την καταπληκτική σκηνική παρουσία της, τις ασύλληπτες χορευτικές της δυνατότητες, όσο και για το ύψος της (1,75) και το μέγεθος των ποδιών της (φορά νούμερο 40 και οι πουέντ της απαιτούν ειδική κατασκευή), μιλώντας για τις συνήθειές της μας ενημέρωσε ότι δεν κοιμάται ποτέ πριν τις 2 το πρωί, απολαμβάνει ένα ρώσικο κεφίρ πριν πέσει στο κρεβάτι της, προτιμά το κρύο νερό για το μπάνιο της, μισεί το shopping γιατί «όλα τα ρούχα έχουν κοντά μανίκια» και φυσικά λατρεύει την επτάχρονη κόρη της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου