Πολυφωνικές τσούπρες και χιπ χοπ παλικάρια γινήκανε μαλλιά-κουβάρια
Από τον Αντώνη Σακελάρη
Φωτογραφία: Βίκυ Γεωργοπούλου
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συναυλίες του Ελληνικού Φεστιβάλ είναι η συνάντηση του γυναικοκρατούμενου πολυφωνικού σχήματος των Σανάδων και του μέχρι στιγμής μοναδικού ελληνικού beatbox σχήματος των Word Of Mouth. Μια α καπέλα εμφάνιση που παντρεύει τα beats και τα breaks του χιπ χοπ με τις πολυφωνικές αποδόσεις δημοτικών, έντεχνων και λαϊκών τραγουδιών. Επαναλαμβάνουμε: Όλα αυτά χωρίς όργανα. Μόνο με τις φωνές τους.
Ένα ζεστό μεσημέρι, σε ένα καφέ του κέντρου, δυο χιπχόπερς και 7 γυναίκες (με τελείως διαφορετικά ακούσματα) γελούν, πειράζονται, μιλάνε όλοι μαζί, πίνουν χυμούς και προσπαθούν να εξηγήσουν τι είναι αυτό που τους έφερε κοντά.
Είστε δυο σχήματα προερχόμενα από τελείως διαφορετικούς χώρους. Πού συναντηθήκατε;
Σ.: Κάπου στη μέση… (γέλια).
W.O.M.: Βασικά μέσω του MySpace γνωριστήκαμε με τη Σοφία που είναι και στους Night On Earth κι έτσι έτυχε να ακούσουμε και τις Σανάδες και μείναμε άναυδοι με τη μουσική που παίζανε. Αποφασίσαμε λοιπόν να παντρέψουμε τα δυο «ξαδέλφια-είδη».
Γιατί ξαδέλφια;
W.O.M.: Και τα δύο είδη είναι α καπέλα. Δεν χρησιμοποιούν όργανα. Με τις φωνές αναπαράγουν όλους τους ήχους για να δημιουργήσουν μουσική.
Σ.: Μέσω μιας ασεβούς διάθεσης (που πηγάζει όμως από τον μέγιστο σεβασμό απέναντι στο υλικό που μελετάμε) και λόγω των ακουσμάτων και των ερεθισμάτων που έχουμε μένοντας σε μια μεγαλούπολη, πιστεύουμε ότι μπορούμε να πειραματιστούμε με τα είδη και να ξεπεράσουμε τα καλούπια. Στο κάτω κάτω δεν μπορείς να κλείνεις τα αυτιά σου σε ό,τι υπάρχει γύρω σου και μην επηρεάζεσαι. Δεν είναι δυνατό στην εποχή του Ίντερνετ και του MySpace να μην ανανεώνεις τα μουσικά σου ακούσματα, να απαρνείσαι τα ερεθίσματά σου και να περιχαρακώνεσαι σε ένα είδος.
Έχετε υπόψη σας να έχει ξαναγίνει κάτι αντίστοιχο είτε στην Ελλάδα είτε διεθνώς;
W.O.M.: Βεβαίως. Όχι στην Ελλάδα ίσως, αλλά παγκοσμίως γίνονται προσπάθειες να συναντηθεί το beatbox με εθνικές μουσικές, τζαζ και ό,τι μπορείς να φανταστείς. Η μουσική δεν έχει σύνορα. Γι’ αυτό και όταν ακούσαμε τις Σανάδες θελήσαμε αμέσως να συνεργαστούμε μαζί τους.
Σ.: Κι εμείς το ίδιο.
Και η συνεργασία σας κύλησε εύκολα από την αρχή;
W.O.M.: Μας βγήκε ανέλπιστα καλά από την πρώτη πρόβα. Θυμάμαι όταν τελείωσε η πρόβα να έχουμε όλοι ένα πελώριο χαμόγελο, γιατί ξέραμε ότι είχαμε πετύχει κάτι πολύ όμορφο και, το κυριότερο, αβίαστα.
Σ.: Είναι πολύ ενδιαφέρον να προσπαθείς να βρεις κοινό έδαφος ανάμεσα σε τόσο διαφορετικά σχήματα. Να προσπαθείς να συνεργαστείς, να αφήσεις χώρο στον άλλο, να πειθαρχήσεις τη φωνή σου και να δουλέψεις με τη σιωπή.
W.O.M.: Ειδικά για beatboxers, πίστεψέ με, αυτό το τελευταίο είναι πολύ δύσκολο…
Σ.: Αλλά αυτό που έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στη συνεργασία μας είναι ότι δέσαμε αμέσως σε προσωπικό επίπεδο. Χωρίς την τόσο καλή χημεία ίσως να μην είχε περπατήσει το όλο εγχείρημα. Είμαστε τόσα άτομα που αν δεν μπορούσαμε να βάλουμε στην άκρη τους εγωισμούς θα ήταν μάλλον αδύνατο να βγει καλό. Το προσωπικό και το καλλιτεχνικό στοιχείο συνυπάρχουν στον ίδιο βαθμό.
Ένα κοινό στοιχείο από ό,τι καταλαβαίνω είναι πως και οι δύο χρησιμοποιείτε τη φωνή σαν μουσικό όργανο. Πόσο δύσκολο, τεχνικά και σωματικά, είναι αυτό;
Σ.: Είναι πολύ δύσκολο. Εμείς ακόμα το εξερευνούμε. Θέλει μεγάλη εκπαίδευση. Το πιο δύσκολο είναι ότι η φωνή είναι αόρατη. Πώς να κουρδίσεις ένα αόρατο όργανο; Χρειάζεται μεγάλη εξάσκηση να συνδυάσεις φωνές με διαφορετική χροιά. Να ταιριάξεις τις ανάσες και τις παύσεις. Άλλο ήχο βγάζαμε στην αρχή και άλλο τώρα. Νομίζω ότι σιγά σιγά πλησιάζουμε να ακουγόμαστε μερικές φορές σαν μια φωνή. Και το ζητούμενο είναι όλα αυτά να παραμείνουν στη σκοτεινή πλευρά και στο προσκήνιο να βγαίνει ένα παιχνίδι.
W.O.M.: Εννοείται ότι και για μας είναι το ίδιο δύσκολο. Πόσο μάλλον όταν δεν χρησιμοποιούμε παρτιτούρες. Όλα είναι στο κεφάλι μας και η μουσική μας είναι ένα ατελείωτο τζαμάρισμα, ένας συνεχής διάλογος. Δεν υπάρχει καμία πεπατημένη. Όλα είναι θέμα της μεταξύ μας δουλειάς. Όλα εξαρτώνται από τη στιγμή, την παρατήρηση και το άκουσμα. Για να καταλάβεις, δεν ξέρουμε να παίζουμε κανένα μουσικό όργανο!
Σ.: Εμείς τους μάθαμε να παίζουν το Ρε στο πιάνο. Τους λέγαμε, είναι αυτό το πλήκτρο ανάμεσα στα δύο μαύρα (γέλια). Όμως, είναι και πολύ επίπονο να δημιουργείς μουσική με αυτόν τον τρόπο. Και εκεί παίζει μεγάλο ρόλο η εκπαίδευση. Αλλά αυτό που αποτελεί τη μεγαλύτερη υπέρβαση είναι να συντονιστείς με όλους τους άλλους. Να βγεις από τον ρόλο της τραγουδίστριας που θα βγει στη σκηνή και θα κάνει το κομμάτι της. Πρέπει να αφήσεις πίσω σου το ψώνιο της τραγουδιάρας.
Ως Σανάδες έχετε εμφανιστεί στο Bios. Ποια η θέση ενός πολυφωνικού σχήματος που ερμηνεύει Ηπειρώτικα και λαϊκά στη σκηνή ενός πρωτοποριακού εναλλακτικού χώρου;
Σ.: Γιατί, εμείς δεν είμαστε εναλλακτικές; Ενίοτε είμαστε και εναλλακτισμένες (γέλια). Αφού μας καλέσανε να παίξουμε, παίξαμε. Με την ίδια ευκολία που θα παίζαμε και στην πλατεία ενός χωριού. Και στα αλώνια, και στα σαλόνια. Εξάλλου, στην πλατεία ενός χωριού δημιουργηθήκαμε. Είχαμε πάει στο Χουδέτσι της Κρήτης για κάποια σεμινάρια που οργανώνει ο Ρος Ντέιλι για το βουλγαρικό πολυφωνικό τραγούδι και μετά από ένα γεύμα και πολύ κρασί, μέσα σε διονυσιακό κλίμα, έπεσε για πρώτη φορά η ιδέα να συνεργαστούμε.
Και οι Word Of Mouth πώς δημιουργήθηκαν;
W.O.M.: Ακούγαμε χιπ χοπ για πολλά χρόνια. Είχαμε τις προσωπικές πορείες μας για κάποιο καιρό, και κάποια στιγμή, πριν δυο χρόνια περίπου, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να συνεργαστούμε. Αυτό που μας έκανε να ασχοληθούμε το beatbox ήταν το πόσο εντυπωσιαστήκαμε όταν πρωτοείδαμε beatboxers να παίζουν. Θελήσαμε κι εμείς να αναπαράγουμε το στόμα μας τους ήχους των μουσικών ερεθισμάτων που είχαμε στο κεφάλι μας. Μετά από πολλή εξάσκηση για πολλά χρόνια τα καταφέραμε σε ένα βαθμό.
Έχω διαβάσει στο Ίντερνετ σε κάποια φόρουμ επικριτικά σχόλια για τις επιλογές και τις διασκευές των κομματιών που ερμηνεύουν οι Σανάδες. Φαντάζομαι την ίδια κριτική θα δέχονται και οι Word Of Mouth. Τι απαντάτε σε αυτά τα σχόλια;
Σ.: Α, τα παρακολουθούμε με μεγάλη χαρά και αγωνία. Μας προσφέρουν άπλετο γέλιο. Κάποιοι άνθρωποι έχουν στο μυαλό τους μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται η παράδοση. Εμάς αυτό δεν μας ενδιαφέρει. Είμαστε πολύ αυστηροί κριτές του εαυτού μας. Και αν προσεγγίζουμε έστω και στο ελάχιστο τους στόχους μας, δεν νιώθουμε να μας αγγίζουν αυτά τα σχόλια. Εξάλλου, δεν έχει κανείς τα πνευματικά δικαιώματα για τα δημοτικά τραγούδια, ώστε να θίγεται από τη δική μας προσπάθεια. Γι’ αυτό λέγεται παράδοση. Αυτή η κληρονομιά παραδίδεται από τη μια γενιά στην άλλη. Και σε κάθε γενιά η παράδοση αλλάζει λίγο λίγο. Ποτέ δεν μένει καθαρή και ίδια. Αυτό που μετράει περισσότερο για εμάς είναι που στη συναυλία στο Bios είχανε έρθει οι καθηγητές μας και επειδή είχε πολύ κόσμο έκατσαν οκλαδόν μπροστά στη σκηνή και είδαν από κει όλη τη συναυλία. Αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες τιμές που μας έχουν κάνει ποτέ.
W.O.M.: Ούτε εμείς θέλουμε να ασχοληθούμε με παρόμοια σχόλια. Μας ενδιαφέρει η πολύ θετική ανταπόκριση που έχουμε από το κοινό όπου και αν έχουμε εμφανιστεί. Δεν αξίζει τον κόπο να αναλώνεσαι με κακόβουλες κριτικές. Αν και τώρα που συνεργαζόμαστε με αυτές εδώ έχουμε να ακούσουμε…
Πείτε μας δυο λόγια για το ρεπερτόριο της συναυλίας.
Σ.: Θα πούμε μερικά δημοτικά τραγούδια, κάποια γκόσπελ, παιδικά τραγούδια από τη Λιλιπούπολη, λαϊκά, κάποιες δικές μας συνθέσεις, και πολλές εκπλήξεις. Και όλα αυτά με τον δικό μας τρόπο. Ο Θεός και η ψυχή του!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου